fot. @weim_lycka.psierozumowanie, produkty ze zdjęcia: obroża, kolekcja szaroBURA, Bura.
Motywacja i metody szkolenia psa - Psiekawostki |
Dzisiaj wpis na blogu inny niż wszystkie. Dlaczego? Postanowiłam, że na podstawie badań naukowych przeanalizujemy sobie jak najlepiej motywować psa do wspólnej aktywności. Odpowiemy na pytanie czy należy oddzielić szkolenie od zabawy czy może lepiej połączyć te dwie aktywności dla lepszego efektu. Czy smaczki to złoty środek na wszystko? Czy kliker to faktycznie magiczne urządzenie przyspieszające proces szkolenia, a na koniec podam metody naukowe, które możecie wdrożyć ze swoim psem w domu. Gotowi zagłębić się w naukowy psi świat?!
Zaczynamy!
|
CO WYNIUCHASZ? • Smaczki vs pieszczoty i pochwały • Preferencje mojego psa - czterolistna koniczyna • Kliker i dzieje się magia? • Czas gra rolę • Przerwa! Czas na zabawę! • Motywuj i baw się |
Smaczki vs pieszczoty i pochwały
Eksperyment opisany w „Journal of Veterinary Medical Science” objął 34 psy chowane w warunkach kennelowych i podzielone na 3 grupy: czworonogi, które nie kończyły jedzenia i zostawiały w misce resztki jedzenia, te powolne, które zjadały całą porcję, ale bez pośpiechu oraz łakomczuchy, które szybko wszystko pochłaniały. Potem w trzech 5 minutowych rundach co 5 sekund wydawano psom komendę siad i nagradzano je smakołykiem za każdym razem, gdy wykonywały polecenie. W kolejnych trzech 5 minutowych seriach trener nie używał jedzenia, tylko mówił „dobrze” i głaskał psa, który siadał na komendę.
Psy z grupy łakomczuchów reagowały dobrze, gdy wzmocnieniem były smakołyki, ale kiedy opiekun przestawił się na pochwały i pieszczoty, tempo i reakcji znacznie spadło.
Psy z grupy jedzących powoli pracowały tak samo dobrze za nagrody zarówno w postaci smaków jak i pochwał oraz pieszczot.
Psy niejadki nie motywowały szczególnie żaden rodzaj wzmocnienia.
W sumie wszystkie psy reagował lepiej, gdy w nagrodę dostawały przysmak, niż gdy były to pochwały i głaskanie.
„Badanie przeprowadzono z 15 psami, najpierw psy przeszły podstawowe przeszkolenie w zakresie komend „siad” i „zostań”. Następnie podzielono je na 3 grupy według typu stosowanego wzmocnienia (przysmaki, pochwały lub pieszczoty), po czym podjęto naukę komendy „do mnie”. Wszystkie psy potrzebowały mniej więcej tyle samo prób, zanim poprawnie wypełniły polecenie, ale te które dostawały smakołyki, przychodziły na wezwanie znacznie szybciej. Na etapie treningu „siad-zostań”, stanowiącego punkt wyjścia, zwierzęta szkolone z użyciem przysmaków potrzebowały mniej podejść by opanować zadanie. Według opinii autorów badania rodzaj nagrody jest najważniejszy podczas początkowych sesji szkoleniowych. Oni również wskazali jedzenie jako najskuteczniejsze pozytywne wzmocnienie pożądanych zachowań”.
Wygląda na to, że mocnym motywatorem dla naszych psów jest jedzenie w szczególności na początkowym etapie nauki. Myślę jednak, że psy lubią urozmaicenie dlatego podczas treningu możesz psa nagrodzić smaczkami ale też zabawkami, kontaktem socjalnym (który według badań nie ma takiej mocy w nauce jak smaczki ale świetnie buduje naszą relację z psem). Obserwuj swojego psa i patrz z czego najbardziej czerpie przyjemność.
Preferencje mojego psa - czterolistna koniczyna
Jakie nagrody w kolejności preferuje Twój pies możesz sprawdzić na podstawie testu zw. „czterolistna koniczynka” szwedzkiej behawiorystki Inki Sjosten.
Do przeprowadzenia testu będą Ci potrzebne: ulubione zabawki Twojego psa (u nas są to piłka, puller, szarpak, kolejne miska ze smakołykami, smycze lub linki). Wszystkie przedmioty układamy w niewielkich odstępach, siadamy przed psem i dajemy mu możliwość wyboru. U mnie ten test zakończył się wybraniem pullera, następnie miski ze smaczkami, a u drugiej weimarki, która uwielbia jeść wybraniem miski ze smaczkami.
Oczywiście test nie daje nam 100% pewności, bo na test ma wpływ wiele czynników, ale możemy go kilkakrotnie powtórzyć w różnych okolicznościach i poobserwować, co najbardziej interesuje naszego psa.
Kliker i dzieje się magia?
To tak wygląda w psim świecie kwestia nagród, a teraz ciekawa jestem czy słyszałaś/eś o takim narzędziu jak kliker?
Kliker to narzędzie z przyciskiem, które po kliknięciu wydaje taki charakterystyczny dźwięk (klik). Stosowany jest w szkoleniu psów jako dodatkowe wzmocnienie, które ma sygnalizować psu, że może się spodziewać nagrody np. smakołyka. Metoda jest oparta na warunkowaniu klasycznym, gdzie kliknięcie oznacza nagrodę - wyznacza dokładnie moment, kiedy pies za pożądane zachowanie otrzymuje nagrodę. To w teorii, a teraz wracamy do badań naukowych, naukowcy chcieli odpowiedzieć na pytanie czy używanie klikerów pozwala osiągnąć lepsze wyniki w treningu niż praca bez nich? Zobaczmy…
W „Applied Animal Behaviour Science” opublikowano eksperyment, w którym ochotników zaproszono do udziału w 6 tygodniowym prywatnym kursie, który polegał na tym, że instruktor odwiedzał opiekunów z psami w domach i pokazywał, jak mają uczyć psy sztuczek z pomocą klikera i bez niego. Wyniki nie pokazały żadnych konkretnych korzyści ani wad metody klikerowe w odniesieniu do psiej impulsywności, umiejętności radzenia sobie z trudnościami oraz relacji między opiekunem a psem. Oba sposoby (z klikerem i bez) sprawdzają się równie dobrze. Jedyną przewagę połączenia kliker z nagrodą miała sztuczka dotknięcia nosem przedmiotu. Co może pokazywać, że kliker najbardziej nadaje się do treningu, w którym ważna jest precyzyjne nagradzanie.
Czas gra rolę
W treningu jednym z ważniejszych elementów jest czas. Liczy się koordynacja szybkość podania nagrody, pies prezentując dane zachowanie, zaczyna rozumieć, że to co robi wiąże się z określonym skutkiem. Dlatego nagroda musi nastąpić szybko, aby związek z konkretnym zachowaniem był dla psa oczywisty.
Wyczucie czasu w treningu również zostało potwierdzone badaniami. Doktor Clare Browne przyjrzała się wpływowi odpowiednio szybkiego nagradzania na szkoleniu. Na potrzeby badania Browne nauczyła 3 grupy psów towarzyszących, że po krótkim sygnale akustycznym specjalne urządzenie podaje smakołyki. Następnie wyszkoliła psy w nowym zadaniu: wkładaniu głowy do właściwej z dwóch skrzynek. Część psów po poprawnym wykonaniu zadania od razu słyszała sygnał i otrzymywała przysmak (wzmocnienie natychmiastowe).
W drugiej grupie sygnał dźwięku i nagroda pojawiały się sekundę po wykonaniu przez psa zadania (wzmocnienie opóźnione).
W trzeciej grupie sygnał następował natychmiast, ale na przysmak psy musiały poczekać sekundę (wzmocnienie częściowo opóźnione).
Okazało się, że 60% psów przy wzmocnieniu natychmiastowym opanowało zadanie, zatem nie wszystkie ale 60% procent się go nauczyło. Natomiast w grupie ze wzmocnieniem opóźnionym jedynie 25% opanowało zadanie. Co ciekawe i zarazem zaskakujące w trzeciej grupie ze wzmocnieniem częściowo opóźnionym 40% psów nauczyło się poprawnie wykonywać zadanie.
Powyższy eksperyment pokazuje jak ważny jest odpowiedni moment sygnalizowania poprawnego zachowanie psa oraz podania nagrody.
fot. @weim_lycka.psierozumowanie, produkty ze zdjęcia: obroża, kolekcja szaroBURA, Bura.
|
Przerwa! Czas na zabawę!
Jaak Panskepp, amerykański neurolog i psychobiolog, wyróżnił 7 podstawowych systemów emocjonalnych:
- Poszukiwanie (eksploracja)
- Strach
- Wściekłość (agresja)
- Pożądanie
- Opieka
- Panika
- Zabawa
Do pozytywnych emocji należy: Poszukiwanie, Pożądanie, Opieka i właśnie zabawa.
Wspólne spędzanie czasu z psem i wspólne zabawy pogłębiają relację z naszym podopiecznym. Na treningach obedience byłam bardzo mile zaskoczona, że podczas treningu posłuszeństwa, gdzie wymaga się od psa dużego skupienia, robione są przerwy na zabawy z opiekunem np. szarpakiem. Uważam, że jest to świetna forma przerywnika od ćwiczeń, które często są dla psa na początku trudne i takie przerwy pozwalają złapać przysłowiowy oddech nie tylko opiekunowi ale i psu, pogłębia się ich relacja, wzajemne zrozumienie. Pies zaczyna traktować szkolenie jako świetną aktywność z ukochanym opiekunem. Jak to wygląda pod względem naukowym?
Motywuj i baw się
W „Physiology Behavior” ukazał się artykuł opisujący eksperyment, w którym na dwóch kawałkach tektury ustawiono dwa przedmioty. Następnie badacze nauczyli psy rasy labrador retriever rozróżniania tych przedmiotów i wybierania właściwego poprzez stanięcie przednimi łapami na właściwym tekturowym prostokącie. Jeżeli zadanie zostało wykonane poprawnie, badacz używał klikera i dawał psu kawałek kiełbaski wieprzowej lub drobiowej. Jeśli pies się pomylił badacz neutralnym tonem mówił „złe". Trening kończono, gdy psy wybierały właściwy przedmiot w 80% przypadków.
Następnie połowę labradorów zabrano na dziesięciominutowy spacer do miejsca, gdzie przez kolejne dziesięć minut mogły aportować piłkę lub frisbee albo bawić się w przeciąganie - zależnie od tego, co lubiły - przed powrotem do laboratorium. Druga połowa psów dostawała legowiska i mogła odpocząć, podczas gdy badacz rozmawiał z ich właścicielami, co jakiś czas celowo wołając każdego psa po imieniu, by nie pozwolić im zasnąć.
Następnego dnia wszystkie czworonogi wróciły do nauki tego samego zadania. Wyniki? Labradory, którym zapewniono możliwość zabawy, o wiele szybciej ponownie nauczyły się rozróżniać przedmioty (w dwudziestu sześciu podejściach w porównaniu z czterdziestoma trzema u psów, które tylko odpoczywały). Nie wiadomo, czy rezultaty te mają związek z hormonami uwalnianymi podczas zabawy czy też z tym, że zabawa wiązała się z aktywnością i ruchem.
Podsumowując:
- Sprawdź co motywuje Twojego psa, co sprawia mu radość.
- Urozmaicaj sposób nagradzania i rodzaje smaczków.
- W trudniejszych zadaniach motywuj najbardziej ulubionym smaczkiem psa.
- Naucz się nagradzać w odpowiednim momencie.
- Nauka nowych umiejętności ma być przyjemnością dla psa, nie zmuszaj go na siłę do zadania, jeśli pies nie może przejść jakiegoś poziomu w szkoleniu wróć do łatwiejszej części zadania.
- Chwal psa i nagradzaj za każdy sukces, rób przerwy podczas treningu na wspólną zabawę.
Miłej zabawy! :)
